Στην αυγή του 7ου αι. π.Χ. μέσα στους κόλπους της νεοσύστατης πόλης-κράτους εμφανίζεται μαζί με τις πρωτόγνωρες έννοιες του "πολίτη" και του "πολιτικού" η δημόσια χλεύη και η πολιτική λοιδορία που η μετεξέλιξή τους στην Αττική Κωμωδία θα αποτελέσει ένα βασικότατο συντελεστή της λειτουργίας του Δημοκρατικού Πολιτεύματος.
Ο Αρχίλοχος, θεμελιωτής της σάτιρας, συγκέντρωσε την μήνιν του αριστοκρατικού κόσμου για τις ανατρεπτικές καινοτομίες που εισήγαγε με το έργο του. Γελοιογράφησε τις ηρωικές μορφές του Έπους. Έβαλε κατά των αξιών και των συμβόλων της αριστοκρατικής ιδεολογίας. Οπλίστηκε με την αθυροστομία του παλιού τελετουργικού σκώμματος για να στηλιτεύσει καταστάσεις και πρόσωπα στη δημόσια ζωή. Άριστος τεχνίτης του λόγου και του μέτρου, υπήρξε ο πρώτος στην παγκόσμια ποίηση που έγραψε σε πρώτο πρόσωπο, εξοβελίζοντας τα κλέα των υπερανθρώπων ηρώων και φέρνοντας στο προσκήνιο τον απλό άνθρωπο και τις ταπεινές ιστορίες της καθημερινής ζωής.
"Μοιχός, υβριστής και λάγνος" είναι μερικοί μόνον από τους αμέτρητους αρνητικούς χαρακτηρισμούς με τους οποίους η κρατούσα τάξη, σταθερά και ανά τους αιώνες, διέβαλλε το έργο του αλλά και την προσωπική του ζωή. Ίσως όμως αυτός να είναι και ένας ακόμη λόγος που η ποίησή του εξακολουθεί να συγκινεί και να γοητεύει.
Σήμερα, η ερμηνεία του έργου του αποτελεί μία πρόκληση για την ανασύνθεση της αθέατης πλευράς του αρχαίου ελληνικού κόσμου.